Sprytny jak Szatan i odważny jak Tosia

– Mamo, nie wiem, czy czytać sobie w łóżku Pippi, czy Tomka. Ale tak naprawdę to bym chciał poczytać, tylko nie obraź się –  atlas grzybów… Przed grzybami był atlas motyli, który Maciek studiował w czasie wakacji.
– O, chodźcie natychmiast! To motyl Didyma! Albo: – Musicie się zatrzymać, to modraszkowaty! – wykrzykiwał w drodze na plażę. Wszyscy zaczęliśmy zwracać uwagę na to, co lata dookoła nas i na ćmy na ścianach.

Maciek czekał wiele dni na rozwiązanie zagadki, jaki to motyl wykluje się z poczwarki zawieszonej na bramie. Zagadki mieliśmy też w książce, bo wzięliśmy do czytania „Szatana z siódmej klasy” Makuszyńskiego. Okazało się, że Makuszyński nie jest ani za trudny, ani zbyt staroświecki dla Maćka. Oczywiście, nie rozumiał dziesiątków odniesień  literackich, ale to mu nie przeszkadzało. Afery szkolne go wciągnęły, podobnie jak afera ze skradzionymi drzwiami z dworku. Ja, niestety, nie doczytałam do końca, bo znalazł się większy entuzjasta Makuszyńskiego, czyli mój tata. Maciek z dziadkiem siadali na ganku i czytali – z przerwami na motyle, a potem Maciek sam wracał do ulubionych miejsc w książce, czyli do zaszyfrowanych listów. Cała książka jest też zagadką, a jej rozwiązaniem jest Polska. Trzeba ją chronić tak, jak ten dworek. To przesłanie staje się zrozumiałe, gdy uświadomimy sobie, że książka wyszła w 1937 roku. Na rysunku Maćka Adasia atakują psy rzezimieszków.

Następnej naszej lektury nie pozwoliłam sobie odebrać, bo to była jedna moich ulubionych książek wakacyjnych i obiadowych* – „Dziewczyna i chłopak, czyli heca na czternaście fajerek” Ożogowskiej. Brat i siostra  w czasie wakacji zamieniają się rolami: Tosia jedzie na letnisko jako Tomek, a Tomek jako Tosia. Historia śmieszy i dzisiaj, chociaż już nie ma takiej przepaści między tym, co dziewczyńskie i chłopackie. Zresztą Ożogowska jest zwolenniczką zacierania podziałów między rolami męsko – damskimi.  – Tosia miała trudniej, bo musiała pokonać strach – mówił Maciek. Dobrze ją rozumiał, bo sam bałby się obcych psów i nocowania na sianie. Przypomniałam sobie, że chciałam być dzielna jak Tosia (w przebraniu Tomka) i bawić się w bitwy, tak jak Tomek (w przebraniu Tosi). A śmieliśmy się z Maćkiem bardzo, gdy Tomka w spódniczce zaczepił w pociągu jakiś kawaler: – „Panienka sama jedzie, bez mamy?” A na to „panienka”: – „A w zęby chcesz?”

Maciek chciałby być sprytny jak Szatan i odważny jak Tosia. Okazało się zresztą, że istnieje (w literaturze) ktoś, komu się to udało – to Pippi. Na jej cześć Maciek sypia czasem z nogami na poduszce.

 

 

*ulubione książki czytałam na okrągło przy jedzeniu. Jedną z trzech najbardziej zaczytanych obiadowych lektur była właśnie Ożogowska.